526
Halkara Migrasiýa Guramasy (HMG) ýa-da ilkinji Ýewropadan Migrantlaryň Hereket Hökümetara Geňeşi (PICMME -the Provisional Intergovernmental Committee for the Movement of Migrants from Europe) 1951-nji ýylda Ikinji jahan urşundan soň Günbatar Ýewropanyň bulam-bujarlygy we göçürilmegi sebäpli döredildi.
Uruşda kök uran takmynan 11 million adam üçin Ýewropa hökümetlerine göçürilen ýurtlary kesgitlemäge kömek etmek hökmany bolup, 1950-nji ýyllarda bir milliona golaý migrantlar üçin ulag ulgamy bolupdy.
PICMME-den 1952-nji ýylda Ýewropa Migrasiýa boýunça Hökümetara Komitetine (ICEM), 1980-nji ýylda Hökümetara Migrasiýa Komitetine (ICM) 1989-njy ýylda Halkara Migrasiýa Guramasyna (IOM - HMG) adynyň üýtgemegi guramanyň ýarym asyrdan gowrak wagtdan soň logistika gullugyndan migrasiýa gullugyna geçendigini görkezýär.
HMG-nyň taryhynda soňky ýarym asyryň adam tarapyndan döredilen we tebigy betbagtçylyklary - Wengriýa 1956, Çehoslowakiýa 1968, Çili 1973, Wýetnam halky 1975, Kuweýt 1990, Kosowa we Timor 1999, 2004/2005 -nji ýylda Aziýa sunamisi we Päkistan ýer titremesi yzarlanýar. adamkärçilikli we tertipli migrasiýa migrantlara we jemgyýete peýdaly diýen ynam halkara derejesinde yzygiderli kabul edildi.
Özüniň amaly logistika gullugy hökmünde köklerinden başlap, migrasiýa meselelerine düşünmegi öňe sürmek, migrasiýa arkaly sosial we ykdysady ösüşi höweslendirmek, adam mertebesini we abadançylygyny goramak üçin hökümetler we raýat jemgyýeti bilen işleýän öňdebaryjy halkara agentligi bolmak üçin öz gerimini giňeltdi.
Işleriň has giň gerimi, has kiçi agentlikden ýyllyk amal býudjeti takmynan 3 milliard ABŞ dollary we dünýäniň 171 ýurdunda işleýän 19 500-den gowrak işgäri bilen çalt giňelmek arkaly deňeşdirildi. HMG-da häzirki wagtda 175 agza döwlet we synçy statusyna eýe bolan ýene 8 döwlet bardyr.
HMG XXI asyrda migrasiýanyň sosial, ykdysady we syýasy netijeleri baradaky gyzgalaňly global çekişmede salgylanma nokadyna öwrüldi.
Agamyrat SEÝIDOW,
Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň
çagyryş boýunça harby gullukçysy, esger.